Saturday 8 September 2012

College #2: Verschuivende Wereldbeelden

Voordat er computers waren, voordat er überhaupt pennen en potloden waren, of enige andere vorm van schrijfgerei, communiceerden mensen uitsluitend met woorden en gebaren (College Beeldcultuur, 2012). In deze orale cultuur was het nú en niet het verleden belangrijk. Met de opkomst van het schrift vond er een verschuiving plaats in de manier van leven en communiceren. Anno 2012 vindt er weer een nieuwe verschuiving plaats; die van een schrift- (of beeld)cultuur naar een digitale cultuur.

Orale Cultuur
Een cultuur die gebaseerd is op het mondeling overdragen van informatie, zal waarschijnlijk ook zijn ingericht op een manier die hierbij past. Door middel van een literatuuronderzoek heeft Willemen een beeld geschetst van een orale cultuur en de mensen hierin (1). In dit literatuuronderzoek benoemt hij een aantal kenmerken waarvan er hieronder een aantal worden uitgezet tegen de kenmerken van een schrift- en beeldcultuur (2).


Schrift- en Beeldcultuur
Een aantal kenmerken van een beeldcultuur worden hierboven al beschreven, zoals deze worden vermeld door Van Driel (3). Door het gemak van het schrift is het niet meer nodig om ons langetermijngeheugen te trainen zoals bij een orale cultuur het geval is. Hiervoor in de plaats zijn andere vaardigheden gekomen: produceren en interpreteren van geschreven teksten. Dit fenomeen van een aantal intellectuele vaardigheden externaliseren beginnen we ook waar te nemen bij de verandering van een beeldcultuur naar een digitale cultuur.

Pad naar een Digitale Cultuur
Sinds de komst van het internet hebben we toegang tot een oneindige stroom kennis, altijd en overal. Om hiermee om te kunnen gaan moeten we een nieuwe set vaardigheden ontwikkelen, namelijk die van het informatie sorteren, beoordelen en bekritiseren. Door continue ontwikkelingen op digitaal vlak nemen computers dit ordenen van informatie voor een deel van ons over. Een voorbeeld van zo'n "slimme zoekmachine" is Izito, een zoekmachine die meerdere zoekmachines combineert en vervolgens de belangrijkste resultaten voor je op een rijtje zet (4).

Volgens de theorie van Van Driel zou er dus een soort van "leegte" in onze hersenen komen, die we kunnen gebruiken om andere vaardigheden te leren. Het lijkt erop dat het multitasken deze leegte zal opvullen. Vooral jongeren staan er nog wel eens om bekend om tegelijk een computerspel open te hebben staan, met hun groepsgenoten communiceren via social media, met een mooi muziekje op, en beweren zich prima te kunnen concentreren op hun huiswerk.

Multitasken
Maar is dit multitasken eigenlijk wel zo efficiënt? Volgens het onderzoek van Stroop, wat een standaard in de psychologie is geworden wordt er aangetoond dat het menselijk brein niet moeiteloos tussen taken kan schakelen (5). Het kan slechts één taak tegelijk verrichten, en als het wordt geconfronteerd met een aantal taken tegelijk, voert het eerst geautomatiseerde taken uit en vervolgens pas de taken die echt denkwerk vereisen. In een artikel over dit fenomeen in de Elsevier wordt het gevolg van multitasken op de werkvloer samengevat (6).


Discussie
Het is duidelijk dat er meer contemporain onderzoek over dit onderwerp nodig is voordat er een uitspraak kan worden gedaan over de effecten van multitasken. Het onderzoek van Stroop is meer dan zeventig jaar oud en mogelijk niet meer relevant in deze tijd. Misschien kunnen de kinderen van deze digitale tijd daadwerkelijk meerdere taken tegelijk vervullen, in tegenstelling tot hun voorouders die nog uit de beeldcultuur stammen. Of het is inderdaad maar schijn dat multitasken werkt, en kunnen we beter terug naar het één voor één vervullen van onze taken. Het enige wat ik zeker weet is dat ik tijdens het schrijven van deze blog heerlijk heb genoten van een CD en zonder het verliezen van mijn concentratie de persoonlijke blog van een vriend heb gelezen.

Bronnenlijst:

1. Willemen, 2004
2. Frohn, 2012
3. Van Driel, 2001
4. Bekeken op 08-09-2012 http://www.izito.nl/?sttname=about
5. Stroop, 1935
6. Bekeken op 08-09-2012 http://www.elsevier.nl/web/Stijl/Gezondheid-Gezin/Gezin/57411/Multitasken-Alles-tegelijk-doen-werkt-niet.htm

No comments:

Post a Comment