College #13: Nieuwe Vormen van Vertellen

In het gastcollege van Hille van der Kaa (1), geeft zij een aantal voorbeelden van nieuwe vormen van vertellen die mogelijk zijn gemaakt door het digitale tijdperk. Hierbij legt ze de nadruk op transmedia storytelling. Simpel gezegd: een verhaal wat over verschillende media wordt verteld.

Transmedia Storytelling
Lineariteit is uit. Gebruikersparticipatie en zelf het verhaal beïnvloeden zijn de nieuwe kernwoorden. Bij het transmedia storytelling kunnen gebruikers zelf kiezen op wel moment ze in het verhaal stappen (2). Er is geen duidelijk begin of einde meer, en ook de loop van het verhaal kan vaak door de gebruikers worden beïnvloed. Transmedia storytelling moet niet verward worden met crossmedia storytelling; bij crossmedia worden slechts meerdere kanalen gebruikt om hetzelfde verhaal over te brengen. Denk hierbij aan een film die je zowel op je tv als op je computerscherm kunt bekijken. Dit verandert het product, de film, niet (hoewel men hier over kan discussiëren). Bij transmedia storytelling zijn de ervaringen over de verschillende kanalen ook daadwerkelijk verschillend.

Bijvoorbeeld: Disney
Misschien wel een van de grootste gebruikers van transmedia storytelling is Disney. Disney verspreidt al zijn verhalen over tv, games, en zelfs in de werkelijkheid door pretparken zoals Disneyland Parijs. Zo werken in de game Kingdom Hearts een aantal Disney karakters als Mickey Mouse en Goofy samen met karakters uit compleet andere universa zoals Aerith en Yuffie uit Final Fantasy VII (3). De verschillende media vertellen verschillende verhalen over de karakters. Zo zullen de avonturen die Mickey en Goofy in Kingdom Hearts meemaken niet in de films of series verschijnen, wat het geval zou zijn bij crossmedia storytelling.

Waarheid raakt zoek
Doordat er steeds meer media worden betrokken bij een verhaal en deze vaak ook in de echte wereld overlopen, wordt de grens tussen werkelijkheid en fictie steeds vaker overstreden. Denk bijvoorbeeld aan de donorshow van BNN, waarbij het publiek wijs werd gemaakt dat een vrouw haar nier aan een van de drie doodzieke kandidaten ging doneren (4). Dit was een stunt voor het goede doel, waarbij ook snel werd uitgelegd dat er sprake was van doorgestoken kaart. Er worden echter steeds meer van dit soort media-stunts uit gehaald puur voor het amusement van mensen, als een soort levensecht spel waarin je zelf een rol kan spelen en het spel kan beïnvloeden. De vraag is dan waar de grens ligt. Hoe ver kunnen we gaan? Als we dit soort spellen met de waarheid toestaan, hoe lang nog totdat we niet eens meer het nieuws of de krant kunnen vertrouwen, slechts weer een publiciteitsstunt verwachtende?

Bronnenlijst:

1. Universiteit Tilburg, Beeldcultuur, 3 december 2012
2. Van der Kaa, Hille. Transmedia storytelling: trend of tool? Bekeken op 05-01-13 http://www.frankwatching.com/archive/2009/06/15/transmedia-storytelling-trend-of-tool/
3. Kingdom Hearts. Bekeken op 05-01-13 http://www.kingdom-hearts.com/nl/index.html
4. NOS. BNN Donorshow Nep. Bekeken op 05-01-13 http://nos.nl/artikel/62473-bnn-donorshow-nep.html